معماری در گذر زمان
معماری در گذر زمان را وقتی میتوان بررسی کرد که انسان برای زندگی مجبور به ساخت سرپناه بود. معماری از دیرباز اساسی ترین نیاز انسان برای ساخت سرپناه را حل کرده،همچنین معماری به دلیل قابلیت خلق طرح‌هایی در ابعاد بزرگ امکان یافته تا به عنوان واسط خود بزرگنمایی و نمایشی در خدمت افراد گروها یا کل جامعه قرار بگیرد.معماری در گذر زمان فارغ از جنبه های هنری یک فعالیت جمعی بوده است.
نوسنگی
در جنوب‌غربی آسیا، فرهنگ معماری نوسنگی درست بعد از ۱۰۰۰۰ سال قبل میلاد در سرزمین شام حضور پیدا کرد. و از آنجا به سمت شرق و غرب گسترش پیدا کرد. در آن‌جا فرهنگ‌های ابتدایی نوسنگی در آناتولی، سوریه و عراق در حدود ۸۰۰۰ ق.م. وجود داشت و اولین جامعهٔ تولیدکننده غذا ابتدا در جنوب شرقی اروپا در حدود ۷۰۰۰ ق. م؛ و در مرکز اروپا در حدود ۵۵۰۰ ق.م. به وجود آمد. در فرهنگ نوسنگیِ مردم مالت در اطراف دریای مدیترانه، مردم در معابد مگالیتک به پرستش می‌پرداختند.
در اروپا، «خانه‌های بلند» از اندود و ترکه ساخته‌شده‌بود. مردم نوسنگی در بریتانیا پشته‌های بلند و تالارِ مقبره برای مردگانشان و اردوگاه‌های کازوید و هنگ‌هایی برای معادن سنگ چخماق می‌ساختند.
خاورمیانه
کلیه بررسی‌ها و کاوش‌های باستان شناسی دال آن است که سابقه معماری ایران به حدود هزاره هفتم قبل از میلاد می‌رسد. از آن زمان تاکنون پیوسته این هنر در ارتباط با مسائل گوناگون، به ویژه علل مذهبی، تکامل یافته‌است. معماری ایران دارای ویژگی‌هایی است که در مقایسه با معماری کشورهای دیگر جهان از ارزشی ویژه برخوردار است: ویژگی‌هایی چون طراحی مناسب، محاسبات دقیق، فرم درست پوشش، رعایت مسائل فنی و علمی در ساختمان، ایوان‌های رفیع، ستون‌های بلند و بالاخره تزئینات گوناگون که هر یک در عین سادگی معرف شکوه معماری ایران است.
مصر
طی ۱۰ هزار سال تمدن مصر باستان که در دره نیل واقع شده یکی از شاخص‌ترین تمدن‌های زمانه خود است. حتی امروزه آثار معماریی مانند مجسمهٔ ابوالهول و اهرام جزو میراث فرهنگی یونسکو محسوب می‌شوند. از ۵۵۰۰ تا ۲۸۰۰ سال قبل، فرمانروایان قدرتمند مصر بناهای عظیم و شگفت‌انگیز زیادی از جمله اهرام، آرامگاه‌ها و معابد زیادی در مصر ساختند.که معماری بسیار پیچیده و حیرت‌انگیزی دارند. مصالح ساختمانی که مصری‌ها از آن استفاده می‌کردند عمدتاً انواع سنگ معدن و سنگ گرانیت بوده‌است که با قایق‌های عظیم از طریق رود نیل به مصر آورده می‌شده‌است. معماری مصر را هم بر اساس زمان تاریخی دسته بندی کرده اند هم بر اساس مصالح.

بین النهرین
در معماری بین‌النهرین برجسته سازی اهمیت داشته،دلیل این امر آن بود که آشوریان قومی شمالی بودند و سنگ آنجا بیشتر یافت می‌شد. با این حال از آشور اغلب نقش برجسته باقی مانده‌است و تنها یک مجسمه. آثار دورهٔ آشور هم حالتی اسطوره‌ای دارند و هم حالتی زمینی و به قدرت پادشاهان می‌پردازند.